Wymogi UE oraz wzrastające ceny energii konwencjonalnej powodują coraz większe zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii (OZE). Jak informuje ministerstwo gospodarki, udział zielonej energii w zużyciu energii brutto w Polsce powinien w 2020 r. osiągnąć 15,5%.

Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii jest jednym z najważniejszych kierunków Polityki Energetycznej Polski do 2030 r. (PEP 2030). Dokument ten to strategia państwa, która zawiera rozwiązania wychodzące naprzeciw najważniejszym wyzwaniom polskiej energetyki. PEP 2030 została przyjęta przez Radę Ministrów 10 listopada 2009 r. Prognozowany wzrost zużycia energii finalnej od 2006 r. do 2020 r. wyniesie 11%, a największy udział w tym wzroście (31,7 proc.) przypadnie transportowi. W pozostałych sektorach wzrost wyniesie odpowiednio: 31,3 proc. w usługach, 13,6 proc. w rolnictwie i 0,5 proc. w gospodarstwach domowych. Zużycie energii w przemyśle nie zmieni się.

Analiza tych samych danych poprzez pryzmat nośników energii pokazuje, że w perspektywie lat 2006-2020 spadnie zużycie węgla. Pozostałe nośniki zanotują wzrost: produkty naftowe o 11 proc., gaz ziemny także o 11 proc., energia odnawialna o 40,5 proc., a zapotrzebowanie na energię elektryczną o 17,9 proc. Prognozuje się również 30 proc. wzrost zużycia ciepła sieciowego i 33 proc. wzrost zużycia pozostałych paliw.

Technologie odnawialne

Według PEP 2030 rozpoczęcie wytwarzanie energii elektrycznej z zastosowaniem ogniw fotowoltaicznych na dużą skalę, oraz produkcja bioetanolu drugiej generacji, biodiesla drugiej generacji i biowodoru, planowane są na lata 2020-2025. Relatywnie największą dynamikę wzrostu w latach 2006-2020 zanotują energetyka wiatrowa (54 razy) i ciepło słoneczne (35 razy). Według PEP 2030 w warunkach polskich decydujące znaczenie, w kontekście osiągnięcia postawionego celu 15 proc. udziału energii ze źródeł odnawialnych w strukturze energii finalnej brutto w 2020 r. będą miały postępy poczynione w energetyce wiatrowej, produkcji biogazu i biomasy stałej oraz w biopaliwach transportowych. Te cztery obszary w 2020 roku stanowić będą łącznie ok. 94 proc. zużycia energii ze wszystkich źródeł odnawialnych. Do 2020 r. technologie odnawialne łącznie stanowić będą 25,4 proc. całkowitej mocy wytwórczej (22,6 proc. w 2030 r.). Spadek tego odsetka w latach 2020-2030 wynika głównie z faktu uwzględnienia w zestawieniu energetyki jądrowej, która ma się pojawić w Polsce po 2020 r.

Na podstawie PEP 2030 opracowany został Krajowy Plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (KPD). KPD stanowi szczegółowe ujęcie ścieżki wzrostu energetyki odnawialnej w Polsce w perspektywie najbliższych 10 lat. Udział energii z OZE w końcowym zużyciu energii brutto powinien w 2020 r. osiągnąć poziom mniej więcej 15,5 proc.

Koszty ponoszone z tytułu dostosowania do uregulowań unijnych

Analizując koszty związane z realizacją pakietu klimatyczno-energetycznego, czyli m.in. ze wzrostem udziału energii ze źródeł odnawialnych, nie można zapominać o pozytywnych skutkach ekonomicznych, społecznych i ekologicznych wynikających ze wspierania OZE. Nowe inwestycje oraz związana z nimi produkcja urządzeń przemysłowych i usługi związane z inwestycjami umożliwiają rozwój gospodarki, aktywizację zawodową i tworzenie nowych miejsc pracy. Budowa nowych, rozproszonych instalacji OZE wymaga wzmocnień w infrastrukturze, co również pobudza przedsiębiorczość. Ponadto, wzrost udziału energii z OZE wpływa na zmniejszenie wykorzystania kopalnych źródeł energii, a tym samym poprzez racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych powoduje oszczędność paliw i energii.

Dlatego też oceniając wpływ polityki unijnej w zakresie OZE na polską gospodarkę, w rachunku ekonomicznym oprócz kosztów inwestycyjnych należy brać pod uwagę oszczędności wynikające przykładowo ze zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, a także wzrost liczby miejsc pracy. W KPD oszacowano skutki funkcjonowania obecnego systemu wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z OZE.

Polska strategia dot. OZE i unijne regulacje

W związku z obowiązkiem pełnej implementacji dyrektywy 2009/28/WE oraz koniecznością optymalizacji aktualnego systemu wsparcia OZE w Polsce w Ministerstwie Gospodarki przygotowano projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Głównym celem przedmiotowym ustawy jest wyodrębnienie, przeniesienie i usystematyzowania mechanizmów wsparcia dla energii z OZE zawartych w aktualnych przepisach prawnych. Przeniesienie systemu wsparcia dla energii z OZE będzie dotyczyć w pierwszym etapie regulacji ustawowych z zastrzeżeniem przejściowym okresów obowiązywania rozporządzeń umożliwiających ciągłość funkcjonowania mechanizmów wsparcia. Nowe zasady wsparcia energii wytworzonej w OZE będą zagwarantowane na okres 15 lat, jednocześnie zostaną zróżnicowane w zależności od nośnika energii odnawialnej, zainstalowanej moce urządzeń generujących energię oraz daty ich włączenia do eksploatacji lub modernizacji. Nowe zasady wspierać będą rozwój rozproszonych źródeł energii odnawialnych, określą warunki zachowania praw już nabytych dla inwestycji zrealizowanych lub rozpoczętych, czas ich obowiązywania oraz pozwolą na zmniejszenie obciążeń dla odbiorcy końcowego. Jak podkreśla ministerstwo gospodarki, mniejsze wsparcie przewidziano dla technologii, które obecnie wytwarzają ok. 90 proc. energii elektrycznej z OZE, np. współspalanie oraz stare, zamortyzowane elektrownie wodne.