W projekcie zawarto regulacje, które zapobiegną ograniczeniom w dostępie do pojemności magazynowych dla podmiotów działających na rynku paliwowym. Zwiększone zapotrzebowanie na pojemności magazynowe dla ropy naftowej i paliw spowodowane jest wzrostem legalnego obrotu tymi produktami, co jest efektem skutecznej walki z szarą strefą, dzięki wdrożeniu pakietów: paliwowego, energetycznego i transportowego.

Zmiany w ustawie są konieczne, aby Agencja Rezerw Materiałowych zobowiązana do utrzymywania części zapasów interwencyjnych (tzw. zapasów agencyjnych) oraz inni uczestnicy rynku paliwowego (utrzymujący tzw. zapasy obowiązkowe) mogli wypełnić swoje zobowiązania ustawowe związane z tworzeniem i utrzymywaniem zapasów ropy naftowej i paliw. Dostępne pojemności magazynowe pokrywały potrzeby sektora naftowego do końca 2017 r. Zarówno Agencja, jak i spółki sektora naftowego zgłaszały problemy z uzyskaniem usługi magazynowej na rok 2019 i lata kolejne. Na ograniczony dostęp do pojemności magazynowych wpłynęły także utrzymujące się w 2017 r. niskie notowania cen ropy naftowej oraz produktów naftowych, które przyczyniły się do zgromadzenia znacznych ilości zapasów handlowych ropy naftowej i paliw (zasobów spekulacyjnych) w systemie magazynowym.

Biorąc pod uwagę wszystkie uwarunkowania na rynku paliwowym oraz wyniki analiz uwag do projektu – prezesa Agencji wyposażono w kompetencję
(w określonych przypadkach) do wydawania decyzji o czasowym utrzymywaniu zapasów agencyjnych w pojemnościach niespełniających wymagań w zakresie dostępności fizycznej (tj. umożliwiającym interwencyjne uwolnienie w ciągu 90 dni). Rozwiązanie to pozwoli na wypełnienie obowiązków utrzymywania wymaganych ilości zapasów interwencyjnych (tj. utrzymywanych przez Agencję i przedsiębiorców) w okresie przejściowym tj. do 30 czerwca 2029 r.

Równocześnie wydłużono termin (z 1 stycznia 2024 r. do 1 stycznia 2029 r. ), do którego parametry techniczne magazynów mają odpowiadać wymaganiom w zakresie dostępności fizycznej w okresie 90 dni – w przypadku bezzbiornikowego magazynowania ropy naftowej. W okresie od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2028 r. ma obowiązywać wymóg dostępności w okresie 150 dni. W przypadku paliw wymagania dostępności w okresie 90 dni mają obowiązywać od 1 stycznia 2024 r.

Dla zrównoważenia zaopatrzenia rynku w paliwa, włączono przepis regulujący strukturę zapasów agencyjnych. Wprowadzono zasadę, że przynajmniej 75 proc. zapasów agencyjnych stanowić mają docelowo paliwa gotowe (wejście w życie przepisu nastąpi 30 czerwca 2029 r.). Wprowadzono także wymóg, aby od 30 czerwca 2024 r. do 29 czerwca 2029 r. paliwa gotowe stanowiły przynajmniej 50 proc. zapasów agencyjnych.

Jednocześnie wprowadzono przepis gwarantujący, że parametry magazynów podziemnych nie mogą ulec pogorszeniu w stosunku do ilości utrzymywanych w nich zapasów interwencyjnych na 1 stycznia 2019 r.

Na prezesa Agencji nałożono obowiązek sporządzania i aktualizacji prognozy krajowego zapotrzebowania na pojemność magazynową dla zapasów interwencyjnych
oraz obrotowych paliw i ropy naftowej. Prognoza ma zapewnić skuteczną ocenę działania krajowego systemu zapasów i możliwości zapewnienia odpowiednich pojemności magazynowych.

Projekt dostosowuje także ustawę do brzmienia dyrektywy wykonawczej 2018/1581 zmieniającej dyrektywę 2009/119/WE, której termin implementacji upływa 19 października 2019 roku.

Zasadniczo znowelizowane przepisy ustawowe mają obowiązywać z dniem następującym po dacie ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Źródło: CIR